Artsen Ter Apel: Medische zorg voor mensen zonder papieren schokkend slecht geregeld.

 

Artsenkoppel Elcke en Jacques Bonsen uit Zuid-Limburg raakte tijdens hun vakantie toevalligerwijs betrokken bij tentenkamp Ter Apel. Evenals dokter Co van Melle van de No papers clinic in Amsterdam hebben zij gedurende het bestaan van het tentenkamp vanuit een artsentent de mensen medisch kunnen bijstaan en doen dit na ontruiming nog steeds.

 

Ze geraakten daarbij in een Kafkaëske situatie waaruit bleek dat de politiek gecreëerde situatie allesbehalve aansluit bij de maatschappelijke werkelijkheid.

 

Een verslag aan de hand van de brief die zij aan de COA directie stuurden.

 

'Samen met enkele collega­ artsen heb ik gepoogd de eerste dringende nood van deze patiënten te ledigen. De enorme toeloop van patiënten, de jarenlange ontzegging tot medische hulp, de complexiteit van de ziektebeelden, de omstandigheden waarin we moesten werken (in een tent, in de avond met zaklantaarn, met als instrumentarium en onderzoeksmiddelen slechts een stethoscoop, otoscoop, bloeddruk en glucosemeter) en natuurlijk de gewelddadige ontruiming van het tentenkamp hebben ons het werken moeilijk gemaakt.' Aldus dokter Elcke Bonsen.

 

Het tentenkamp bleek een ‘gelukkige uitkomst’, omdat de artsen de mogelijkheid kregen zich een goed beeld te vormen van de medische behoeften van de uitgeprocedeerde asielzoekers die anders uit het zicht zijn hoewel het ook hier slechts een zeer klein percentage betrof van het totaal aantal mensen dat zich zonder papieren in ons land bevindt.

 

Na de ontruiming van 23 mei echter zijn zij hun patiënten uit het oog verloren.

De artsen:’ Bij de ontruiming van het tentenkamp zijn mensen door de politie niet in de

gelegenheid gesteld de aan hen voorgeschreven en uitgegeven medicatie mee te nemen. Enerzijds is medicatie onze patiënten afgenomen en anderzijds mochten onze patiënten de medicatie niet ophalen in hun tent.

Getuige hiervan ook de aangebroken en vertrapte medicatieverpakkingen en strips van aangebroken medicatie die we hebben teruggevonden in het door de ME totaal vernielde kamp. Onder andere

medicatie voor diabetes en gestarte antibioticakuren voor onder andere longontsteking etc.’

 

Sinds donderdag 24 mei proberen de artsen medische gegevens over te dragen aan artsen die ter plekke de mensen zonder papieren die weer in een AZC of VBL verblijven kunnen helpen. Dit lijkt een onmogelijke opgave.

 

‘Met dhr. van Duffelen (COA) is contact geweest, echter we belandden al gauw in een patstelling over de vraag of wij toegang konden krijgen tot de gegevens van het COA

in deze.

Dhr. van Duffelen gaf aan deze gegevens niet te kunnen verstrekken en beriep zich op

de wet Bescherming Persoonsgegevens. Hij verzocht ons de identificatiegegevens van

al onze patiënten aan hem te verstrekken zodat het CGA kon verifiëren welke van

deze patiënten door het COA gehuisvest waren. Echter, zoals u zeker kunt begrijpen,

gezien ons medisch beroepsgeheim kunnen wij nooit een lijst met alle

identificatiegegevens van onze patiënten die wij gezien hebben verstrekken.

 

De lijst met onze patiënten is groter dan door het COA gehuisvest is. Vele van onze

patiënten zijn gevlucht dan wel ondergedoken op dit moment. Veel van deze mensen

zitten volledig in de illegaliteit ten aanzien van hun verblijfstatus en hebben om te

overleven een heel wantrouwen ontwikkeld ten aanzien van onder andere het COA, de

IND, politie en nagenoeg helaas alles wat met de overheid te maken heeft. We hebben

uitdrukkelijk met alle patiënten de afspraak gemaakt dat wij zonder hun toestemming

geen gegevens zullen verstrekken, dat is immers het medisch beroepsgeheim.’

 

De patiënten die onder andere van deze artsen een verwijsbrief hebben gekregen voor een specialist wordt vanuit het COA de eis opgelegd dat zij zich niet buiten de gemeentegrens mogen begeven. De praktijk heeft eveneens al uitgewezen dat een patiënt die in een eerder stadium al door arts Bonsen was doorverwezen naar een neuroloog bij het ziekenhuis geweigerd werd vanwege ‘illegaliteit’.

 

De verhalen die de artsen de afgelopen tijd hebben verzameld met betrekking tot de medische dienst van het COA stemmen hen zeer treurig.

‘De trend binnen de medische dienst van het COA schijnt gericht te zijn in het opwerpen van barrières voor toegang tot echte zorg. Het lijkt meer op een administratief doekje voor het bloeden. Er werken vele managers, maar naar zover ik heb begrepen geen enkele arts. Om überhaupt een arts te consulteren is binnen het AZC al een moeilijke opgave. Toen ik afgelopen donderdag nog probeerde van onderaf in de organisatie een en

ander voor patiënten te regelen werd mij medegedeeld dat er geen artsen Werkzaam

zijn bij het COA en dat deze extern gecontracteerd worden. Voor de overdracht van

patiënten kon ik me wenden tot gediplomeerde doktersassistenten. Ik geloofde eerst

mijn oren niet.’

 

De artsen vragen zich dan ook af of alle vluchtelingen als ze zich in Nederland aanmelden

 Wel volledig medisch gescreend worden. En hoe en door wie. Ze geven de bedenking mee aan het COA om ook vooral aan de algemene volksgezondheid in deze te denken. Al is het maar voor het voorkomen en verspreiden van venerische ziektes.

 

Vanuit het COA is vrijdag toegezegd dat er een Zorgpas komt voor de mensen in deze huidige situatie. Het lijkt er echter op dat een proces waarbij een verpleegkundige de diagnose stelt bij een patiënt dan alsnog teveel hiaten wat betreft borging van kwaliteit van de zorg openlaat.

 

De artsen geven het COA een suggestie mee:’ Een pragmatische oplossing voor alle mensen zonder papieren om de medische zorg te kunnen garanderen, en daarmee ook de algemene volksgezondheid te dienen, is een zogenaamde CVZ zorgpas zoals eerder genoemd, die eventueel ook gecombineerd zou kunnen worden met een gedoogpas, we zouden hem de Leerspas kunnen noemen.’

 

Een laatste update:’Het COA wil de medische dienst (die ik blijkbaar geen medische dienst kan noemen omdat het een aparte ingehuurde dienst schijnt te zijn; het CGA, waar ook geen artsen werken) met ons laten overleggen over een medische screening van alle mensen die vanuit het tentenkamp gekomen zijn.

Ik heb het als een stap in goede richting benoemd, maar wel als een druppel op de gloeiende plaat, ook nadat ik had begrepen dat de screening dan zal worden uitgevoerd door assistentes en verpleegkundigen.

Maar we staan natuurlijk open voor overleg; na de afgelopen ervaringen en een week praten zonder concreet resultaat, zijn onze verwachtingen eerlijk gezegd laag gespannen.

We gaan door.’

 

Brondocumentatie: Hier inzet van de documenten.

 

*Dit document mag door een ieder verspreid worden. Teneinde echter de insteek en quotes authentiek te houden, moeten aanpassingen even van te voren in overleg.