De participatiesamenleving wordt gefrustreerd door de overheid zelf.

 

Zoals Ewald Engelen al terecht opmerkte is er sprake van een soort van groundhog day wat betreft burgerparticipatie; eens in de zoveel jaar wordt het idee van de burger die een groot deel van de verzorgingsstaat zelf ter hand neemt van stal gehaald als rechtvaardiging voor bezuinigingen. Wij zouden als burgers de handen meer uit de mouwen moeten steken, want de verzorgingsstaat zou onhoudbaar zijn.

Los van de aannames dat we als burgers niet genoeg doen en dat de verzorgingsstaat onhoudbaar zou zijn, wil ik graag inzoomen op de rol van de overheid zelf in het frustreren van burgerparticipatie.

Voor een politiek-filosofische beschouwing verwijs ik graag naar de uitstekende analyse van Albert Jan Kruiter http://www.tssmagazine.nl/media/2011/11/TSS_2011_oktober_aj-kruiter.pdf

 

Wie moet er gaan participeren?

Als we gaan kijken welke groepen de meeste hulp nodig hebben, komen we uit bij ouderen, zieken en gehandicapten. De vraag of het überhaupt wel verstandig is een deel van zorg bij burgers neer te leggen, laten we hier even buiten beschouwing en zoomen in op de mogelijkheden.

De beschikbare personen om deze groepen vrijwillig te gaan helpen, zijn voornamelijk familieleden en gepensioneerden. Dwangarbeid is conform het EVRM verboden, dus deze zorg mag slechts zeer beperkt van mensen met een uitkering als tegenprestatie worden verlangd. Familieleden wonen niet zelden op afstand. Van de werkende beroepsbevolking die vaak ook nog kinderen opvoedt, is een dergelijke bijdrage vragen bijna ondoenlijk; zij doen vaak al allerlei klusjes op scholen en bij sportverenigingen erbij dus ‘participeren’ al volop.

 

Ruimtelijke ordening

Als je als overheid graag wilt dat burgers meer vrijwillige taken op zich nemen, hoef je an sich niet veel meer te doen dan de voorwaarden te scheppen zodat burgers er zelf het maximale uit kunnen halen; je komt dan vanzelf op een baseline terecht van wat haalbaar is.

 

Al decennia lang is het gehele overheidsbeleid erop gericht krimpgebieden nog verder om zeep te helpen. Ridicuul totaal niet onderbouwde eisen omtrent schoolomvang en het verschuiven van EU gelden bedoeld voor plattelandsontwikkeling richting de Randstad zijn slechts twee voorbeelden die urbanisatie veroorzaakt hebben en dat nog steeds doen. Gemeenten in die gebieden doen de rest door weinig tot geen flexibiliteit te tonen in bestemmingsplannen en door nieuwbouw ook foutief in te richten.

Wil je een huisje op je eigen grond erbij bouwen om zelf voor je ouders te zorgen? Mag niet.

De ouderwetse steeg tussen de tuinen van de huizen  is een verdwenen beeld. Het was de plek waar bewoners elkaar ontmoetten, op die wijze tenminste ook van elkaar wisten als er iets aan de hand was en elkaar daardoor konden helpen.

In mijn eigen omgeving wordt een stel ouderen hun afbetaalde huis uitgejaagd omdat zij van de gemeente geen benedenslaapkamer aan mogen bouwen; ze overschrijden dan de 50% bebouwingsnorm op het perceel.

Ik laat het aan de lezer zelf om hierover een waardeoordeel te vellen…..

 

De APV

Doe je enthousiast aan sociale cohesie ontwikkeling door buurtfeestjes te organiseren of zelfs maar het lef te hebben op stoelen voor je huis te zitten samen, dan krijg je een ambtenaar op je dak die met een APV zwaait.

Eetbare planten en bomen plaatsen in je wijk zodat mensen veel minder afhankelijk worden van een voedselbank? Verboden. Het komt zelfs voor dat mensen boetes krijgen voor het plukken van bramen als dit toevallig tussen gemeentegroen staat.

Buurtopzichters en/of wijkteams maken wijken onleefbaar met de intense bemoeizucht die veelal gepaard gaat met de persoonlijkheid van de personen die zich aanmelden voor dergelijke rollen. Zo hebben we al een BBQ meldpunt mogen betreuren, alsmede het wegslopen van buurtzwembadjes voor kinderen.

 

Sociale wetgeving

Zoals gezegd moeten degenen die hulp behoeven binnen zo’n participatiesamenleving het vooral hebben van gepensioneerden. Heb je echter AOW dan is het helpen van anderen een reden om de AOW te korten, de overheid veronderstelt dan een vorm van samenwonen ondanks het feit dat je een eigen adres hebt.  Laat dit even goed inwerken; dan help je dus een ander en ben je opgejaagd wild, want het centjes afpakken is altijd een gevaar dat op de hoek loert.

 

Overige wetgeving; een voorbeeld

Gehandicapte kinderen naar school brengen is een issue waar al jarenlang voor gevochten moet worden door de ouders. Toen ik onlangs weer een drama verhaal hieromtrent las, ben ik er eens ingedoken om te kijken of we dit al participerend onderling zouden kunnen regelen. Vanzelfsprekend vergt deze speciale vorm van vervoer een aangepast busje en mensen die goed getraind zijn om de kinderen te begeleiden.

Het is dus verboden om dit onderling te regelen. De overheid heeft dichtgetimmerd dat het speciale vervoer per se via een geaccrediteerde organisatie moet gebeuren en daarnaast is er geen verzekeraar die het vervoer wil verzekeren als je het zelf regelt, ongeacht hoe goed je de processen rondom het vervoer inricht.

 

De paradox

Arbeid, arbeid is de mantra; iedereen moet een betaalde baan hebben. Buiten dat door technologisering het wensdenken van iedereen een betaalde baan ronduit zwakzinnig is http://meedogenloos.nl/2013/09/06/the-secret-reason-high-unemployment-is-here-to-stay/ strookt deze gedachte natuurlijk geenszins met de participatiesamenleving. Er zitten nu eenmaal maar 24 uren in 1 dag en mensen zullen ook moeten slapen. De overige 15 uren volledig vullen met arbeid en vrijwilligerswerk is een illusie die gegarandeerd tot lynchpartijen zal leiden.

 

Dataverzamelwoede en controlefetisjisme

De centrale overheid gooit met een noodgang taken bij gemeenten en burgers over de schutting, maar is totaal niet van plan het vervolgens ook los te laten. Als je eigen rol is uitgespeeld is er geen enkele rechtvaardiging meer voor het alsnog willen ontvangen van detailregistraties - nog op BSN nummer ook - van welke hulp er exact naar welke burger gaat. Ondanks het en masse dumpen van taken nemen de kosten hierdoor ook nog eens een keer niet af.

 

Oplossingen?

Ja hoor. Haal nutteloze regels weg die de ‘participatiesamenleving’ frustreren en voer een basisinkomen in.

Dit laatste is financieel haalbaar en gewoon een must omdat betaalde arbeid voor iedereen geen optie meer is. Iedereen die werkeloos is  voor een inkomen waarvan bijna niet valt te leven gedwongen arbeid laten verrichten, kan niet anders leiden dan tot een opstand; onhoudbare situatie.

De gedachtegang dat mensen in een bijstanduitkering er bewust voor kiezen hun leven door te brengen in armoede, als waren het luie parasieten, is ronduit pervers.

Het opjagen van burgers met allerlei enge controlemechanismen inclusief financieel sanctioneren dient geen enkel doel anders dan een vorm van politiek sadisme bevredigen. In ieder geval is het precies tegenovergesteld beleid van wat benodigd is om mensen elkaar te kunnen laten helpen.

 

Voer naast het basisinkomen lokale complementaire valuta in waarmee je de circulaire duurzame economie in je omgeving een feit maakt en we komen als burgers een heel eind.

De tijden van een bijdrage aan de samenleving definiëren in hoeveel belasting iemand betaalt, zijn voorbij.

 

Nabrander

Vanzelfsprekend moet er voldoende geld beschikbaar blijven voor mensen die om welke reden dan ook niet uit de voeten kunnen met vrijwillige hulp. Laat hun vraag leidend zijn als gemeente en draai het niet om door als ambtenaar eerst van alles van die mensen hun omgeving te willen. Laat mensen in hun waarde; niemand vraagt om hulp als andere mogelijkheden al niet bekeken zijn stop met het behandelen van volwassenen als kinderen.