EU uitgaven, roep om controle; dit kan anders!

 

De afgelopen weken is er een bombardement aan nieuws waaruit blijkt dat de controle op de gelden van de EU burgers die via de EU naar de landen worden gesluisd uitermate gebrekkig is.

Slechts een handje vol landen blijkt financiële controle af te leggen aan het EU instituut. De publieke verontwaardiging is groot wanneer incidenten in de media verschijnen waaruit blijkt dat een land gelden aan andere doelen heeft besteed dan waar het voor bedoeld was.

De geijkte Pavlov reactie is een sterke roep om meer controle; het is immers ons geld waarmee gesjoemeld wordt.

Die controle zou dan moeten bestaan uit het verschaffen van inzicht aan een of ander in te richten toezichtsorgaan van de EU. Moeten we dat wel willen?

 

Het inrichten van een dergelijk toezichtsorgaan betekent onherroepelijk dat er een enorm blik aan extra ambtenaren opengetrokken moet worden. Standaardisatie van rapportages zal worden geëist alsmede een methodiek om deze data te transporteren naar het instituut; dus het transporteren van grote hoeveelheden data over een gezamenlijke infrastructuur.

 

In de analysefase wordt het pas echt interessant. Op papier kunnen bestedingen immers net zo ingevuld worden als je maar wenst. Als ik beweer als land 1 miljoen euro te hebben verstrekt aan een groene duurzame onderneming uit het innovatiebudget, maar stiekem heb ik dit geld gegeven aan een grote varkensflat zal niemand dat weten tenzij……..je ook daar de controle op inricht.

Dit zou kunnen betekenen dat EU ambtenaren fysiek steekproefsgewijs controles gaan uitvoeren; in het digitale tijdperk echter is het plausibeler dat ook de ontvanger digitaal inzage zal moeten geven anders is immers het proces niet dichtgetimmerd.

 

 

De basisaanname is dat dergelijke controle zal leiden tot veel minder fraude en tot lagere kosten.

Is dat wel zo? Om dat te kunnen beoordelen is als eerste een definitie van fraude nodig. Het doel van de te besteden gelden kan redelijk vrij geïnterpreteerd worden. Zo zal een Aalt Dijkhuizen van de Universiteit Wageningen gerust beargumenteren dat de varkensflat wel degelijk groen en duurzaam is qua bedrijfsvoering en milieu impact.

De doelmatigheid van een besteding is in het grote grijze gebied sterk afhankelijk van het subjectieve oordeel van de beoordelaar. In de bestraffingsfase zullen alle casus die in het grijze gebied vallen leiden tot eindeloos gejuridiseer; wederom met alle kosten van dien.

In het onderwijs in Nederland hebben we gezien dat de invoering van de controle cultuur op generlei wijze heeft bijgedragen aan de verbetering van de kwaliteit in het onderwijs en juist tot een verhoging van de kosten. Bureaucratie is schreeuwend duur.

 

Het roepen om grotere controle is opvallend tegenstrijdig met de roep om minder regels, minder EU etc.

Is doelmatig besteden van gelden niet op een andere wijze in te richten zonder registratie/rapportagewoede en een enorme investering in bureaucratie in de vorm van extra ambtenaren en IT?

Ik denk van wel.  De overheid dat zijn wij. Landen zullen zelf een administratie bijhouden van waar de gelden aan besteed zijn, gooi dat open voor de burgers; volledige transparantie van bestuur.

Er zijn hordes betrokken burgers, bijvoorbeeld ook journalisten die met veel plezier de uitgaven van de overheid controleren.

Zo wacht ik al een tijdje op een overzicht waarin ik kan zien wie precies allemaal subsidie hebben gekregen uit het innovatiebudget.

Deze openheid zal ertoe leiden dat bestuurders zich wel drie keer bedenken alvorens publicitair schadelijke doelen te spekken evenals puur te frauderen.