De zorgmijder gaat nog heel groot worden vanaf 2015

 

‘’Waarom zorg dichtbij helemaal niet zo’n goed idee is.’’

 

In het debat met betrekking tot de decentralisatie jeugdzorg van het Rijk naar de gemeenten werd duidelijk dat alle partijen de basisaanname dat zorg dichtbij ‘beter’ is omarmen. De onderbouwing daarvoor zou bestaan uit enige pilots waaruit zou blijken dat de zorg goedkoper en efficiënter geleverd kan worden met een grotere tevredenheid bij de hulpbehoevende.

In deze pilots wordt een zeer belangrijk element over het hoofd gezien wat pas op de middellange en langere termijn zichtbaar zal worden en dat is de negatieve impact van het omgaan met privacy gevoelige informatie in combinatie met zorg dichtbij.

 

Privacy

Privacy is een menselijke basisbehoefte; het schenden van deze privacy leidt niet alleen tot een terugtrekkende beweging, maar is eveneens een gevaar voor de democratische rechtstaat http://meedogenloos.nl/2012/11/21/de-ik-heb-niets-te-verbergen-mantra-dna-database/

Alle decentralisaties hebben een kenmerk gemeen en dat is dat er nauwelijks tot geen rekening wordt gehouden met privacy noch met wetgeving hieromtrent zoals vastgelegd in de Wet bescherming persoonsgegevens en in het EVRM (Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden) http://meedogenloos.nl/2013/06/02/beleid-dat-wetgeving-en-verdragen-schendt-is-het-helemaal/

Sterker nog, de nieuwe jeugdwet die momenteel behandeld wordt voldoet niet aan de wetgeving met als absoluut dieptepunt het opheffen van het medisch beroepsgeheim voor stuurinformatie en doelmatigheidsonderzoekjes op straffe van dwangsommen zelfs voor artsen.

 

Jan en alleman achter de voordeur

Hulpvragen kennen een grote verscheidenheid. Dichtbij in de wijk hulp regelen als iemand met twee gebroken benen thuiszit, zal de hulpaanvrager niet de rillingen geven met betrekking tot de bescherming van privacy.

Het wordt een heel ander verhaal als er sprake is van schuldenproblematiek, psychische ziekte bij het kind, drank-en drugsmisbruik; kortom problematiek die je zeker niet aan de grote klok wilt hangen. In de inrichtingsdocumentatie van de gemeenten wordt elke vorm van hulp echter op een hoop gegooid met het 1 gezin, 1 dossier, 1 regisseur principe onder het mom van de integrale benadering.

Vervolgens gaat de regisseur eerst kijken of problemen zo dichtbij mogelijk opgelost kunnen worden.

 

Het is echter wel even een verschil of familie of Bep van op de hoek betrokken wordt bij hulp met stofzuigen of dat het schulden betreft. Dit soort ‘vuile’ was wil bijna niemand buiten hangen en terecht. Juist een totaal onbekende met expertise die niet afkomstig is uit dezelfde leefomgeving is benodigd bij de zeer privacy gevoelige problematiek. Afstand is een dwingend noodzakelijke randvoorwaarde voor vertrouwen en daarmee ook voor succes.

 

Het 1 regisseur principe, de generalist, wekt de foutieve veronderstelling dat er op deze wijze minder hulpverleners betrokken zullen worden bij een gezin. Een generalist is namelijk geen expert op allerlei verschillende vakgebieden, dus zullen er multidisciplinaire ‘wijkteams’ samengesteld gaan worden waarmee het gezin alsnog een hele kudde hulpverleners over de vloer heeft. Helaas beperkt zich dit dus niet enkel tot professionals, maar wordt ook nog eens de sociale omgeving betrokken.

 

Een virtueel voorbeeld van hoe dit zal gaan uitpakken leest u hier http://meedogenloos.nl/2013/06/03/decentralisatie-jeugdzorg-naar-gemeenten-een-virtueel-praktijkvoorbeeld/

Integraliteit van aanpak is niets nieuws, de hulpverleners in het veld zullen allen beamen dat nu ook al wordt samenwerkt bij multidisciplinaire problematiek in een gezin, met de gezinsregisseur voeg je enkel een extra persoon toe die als een soort van manager boven de materie moet gaan hangen en er samenhang in moet aanbrengen. Om dit op enigszins kwalitatief acceptabel niveau te kunnen doen, mogen deze personen wel een dijk van een opleiding en tientallen jaren ervaring hebben….

 

Waar hulpverleners nu het meest over klagen is allerlei regels en bureaucratie die hun werk veel complexer maken dan nodig.

Dat los je met de decentralisaties niet op. Sterker nog, er ontstaat nog meer bureaucratie omdat er nog een extra ambtelijke laag bijkomt die alle data wil hebben. Het is zelfs al zo dat gemeenten en zorgverzekeraars in gesprek zijn over het inrichten van nog een extra ambtelijke coördinerende organisatie.

In plaats van wonderen te verwachten van systeemwijzigingen is het wellicht eerst eens handig een gedegen impactanalyse te doen met betrekking tot de bottlenecks in het huidige.

 

Het evidente gevolg; de zorgmijder

Het zal met een vergrootglas zoeken zijn naar burgers die een privacygevoelige hulpvraag hebben en dit met jan en alleman willen delen. Aangezien zij hier zelf niet de regie over hebben maar dit belegd is bij een ambtenaar die een hulpvraag gewoon kan weigeren op basis van een weigering van de burger de privacy te laten schenden, zullen burgers het vragen om hulp gaan vermijden.

Dit zal als consequentie hebben dat er zich een paar flinke incidenten zullen gaan voordoen waarbij de politiek besluit meer in te gaan zetten op preventie met bijbehorende rapportage en daarmee is de totalitaire staat een feit. Overdreven? Nee zeker niet, levens van burgers in kaart brengen is totalitair.

 

 

Uitholling van de vrijheid en democratie

Decentralisaties naar gemeenten hebben nog een ander effect met verstrekkende gevolgen dat ik tot nu toe niet benoemd heb zien worden en dat is ambtenarenangst.

Vorige week liep ik al tegen twee rode vlaggen aan waarbij burgers die een hulpvraag hebben of verwachten te gaan hebben op andere vlakken hun mond niet durfden open te trekken tegen de gemeente omdat zij diezelfde ambtenaar in de toekomst nog weleens nodig zouden kunnen hebben.

Enkel de moedigen en degenen die het zich financieel kunnen veroorloven zullen zich niet belemmerd voelen in iets simpels als het indienen van een bezwaarschrift.

Het laat zich raden welke gevolgen dit heeft voor de verhoudingen tussen ambtenaren en burgers en hoe dit zich zal vertalen in het stemhokje bij gemeenteraadsverkiezingen.

Het zal er in de gemeenten in ieder geval niet gezelliger op gaan worden….